Orhun Turan Özden

Yeni bir yıla doğru adım adım ilerlerken geleneksel “yeni yıl dilekleri” de aklımızdaki yerini almış durumda. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki “yetişkin” grubun yarısından fazlası yeni yıl dilekleri ve yapılacaklar listesi oluştursa da bunları takip edip gerçekleştirmeye çalışma oranı %10’da kalıyor. Aslında araştırmalara gerek yok, geçmiş yıllardaki listelerini hatırlayan var mı içimizde?

Hepimiz yeni yıldan kendimiz için bir şeyler istiyoruz. Kilo vermek, daha çok kazanmak, başarılı ve getirisi yüksek bir kariyer, bizi anlayan ve değer vermenin ne demek olduğunu bilen biri, yeni bir ev, sağlıklı yaşam ve belki minik bir kedi… Peki kendimize dair beslediğimiz yanlış umutlar bütün bir yılı kötü geçirmemize sebep olabilir mi? Tüm bu isteklerin gerçekleşmesi bize mi bağlı? Yanlış hedeflerin götürüsü nedir? Gelin bu sorulara verilecek cevabı hep birlikte inceleyelim…

Gerçekçi Olalım

Yeni yıldan beklentilerimiz dilekler, istek listesi veya yapılacaklar listesi olarak düzenlenebilir. Hangi formda olursa olsun içeriğinde bir miktar davranış ve alışkanlık değişimi içerdiğini tahmin etmek pek de güç değil. Daha başarılı bir yıl için daha farklı çalışma yolları veya daha fazla para kazanmak için yapılması gereken ek şeyler… Konu başlığı ne olursa olsun bu istekler kendini bir değişimle birlikte getiriyor.

Evet, biliyorum, dünyanın etrafında şekilleniyoruz ve bazen her şey bizim elimizde olmayabiliyor. Fakat bu noktada kaderci bir yaklaşımdan uzaklaşmak iyi olabilir. Başarılamayan isteklerin suçluluk duygusunu dışsal etmenlere bağlamak yerine içsel motivasyonla gerçekleştirebileceğimiz hedefler belirlemek daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Örneğin parayla ilgili bir dileğiniz var ise piyangonun size vurmasından ziyade daha fazla gelir elde edebileceğiniz ek beceriler öğrenme konusunda kendinizi daha kolay motive edebilirsiniz. Ne istersek isteyelim yeter ki bu konuda kendi sınırlarımız dahilinde gerçekçi olalım.

İstekler ve Değişim

Eğer 2021 için bir liste çoktan hazırladıysanız bunların tamamen sizin çabalarınızla gerçekleşebilecek maddelerden oluşmasına dikkat ederek tekrar gözden geçirebilirsiniz.
Belirlediğimiz hedeflerin tamamen bizim kontrolümüzde olması bunların kendiliğinden gerçekleşeceğini düşündürtmesin. Listemizdeki konular ne olursa birtakım düşünsel ve davranışsal değişiklikleri de beraberinde getirecektir. Yani istekler değişimi beraberinde getirir! Değiştirmek istediğimiz konu her ne olursa olsun, değişime olan biyolojik ve psikolojik direncimiz bizleri geriye doğru çekmeye çalışsa da sonuca odaklanmak ve kendinize yeni yıl dileklerinizi ara sıra hatırlatmak, bunlara ulaşmak için harekete geçmenize yardımcı olabilir.

Yanlış Umut Sendromu

Zaman zaman ne istediğimizden emin olamayabiliriz, bunu kabul ediyorum. Hayatın içerisinde her şey inanılmaz bir hızda akıp giderken görüntüyü netleştirip de bir karara varmak zor, bunu da kabul ediyorum. Ama en azından kendinizi en iyi bilen kişinin siz olduğunuz konusunda hemfikir olmamıza izin verin. Yaşamdan istediğimiz her şey aslında bizim bedenimiz ve beynimiz arasındaki ilişkinin samimiyetine bağlı. Kendinize karşı ne kadar dürüst olmaya çalışırsanız, isteklerinizi ve en önemlisi de istemediklerinizi o denli iyi bir şekilde analiz edebilirsiniz.

Yaşamdan istedikleriniz konusunda hızlı, aceleci, kolaycı veya temelden bir değişim içeriyorsa muhtemelen “yanlış umut sendromuna” girmiş olabilirsiniz. Kendinizden beklediğiniz değişiklikleri sürece yaymak, her aşamada küçük alt hedefler belirlemek ve tüm bu değişikliğin miktarına doğru orantılı bir şekilde karşınıza çıkabilecek zorlukları da göze alabilmek gerekiyor.

Yaşamınızda yaratacağınız değişikliğe karşılık gelen zaman, emek ve benzeri “bedelleri” ödemeye hazır olmalısınız. Çünkü biliyoruz ki hayatta armutlar pişip ağzımıza düşmüyor .

Geçmiş Değişmez

Yeni yıl dileklerinizi gözden geçirdiniz, her şeyi gerçekleştirilebilir hedefler haline getirdiniz ancak yine de harekete geçemiyor musunuz? Bunun sebebi öğrenilmiş negatif deneyimler olabilir. Geçmiş yıllarda gerçekçilikten uzak beklentiler içerisine girip bunları gerçekleştiremediğinizde kendinizi demoralize etmiş olabilirsiniz. Geçmişin değiştirilemeyeceğini hepimiz biliyoruz. Ancak geleceği şekillendirmek bizim elimizde. Yeter ki bunu yapmak isteyeceğimiz bir gerekçe bulabilelim. Sonrası çorap söküğü gibi kendiliğinden gelecektir.

Yaşamın kontrolü çoğunlukla bizim kendimize olan bakış açımızla şekillenir. Öğrenilmiş negatif deneyimlere bir yenisini daha eklemek sizleri harekete geçme konusunda özgüven eksikliğine veya yapıcı olmayan negatif düşüncelere sürüklüyor olabilir. “Ben yapamam” demekten ziyade yapabileceğiniz şeyleri hedef olarak belirlemek bu yüzden önemli. Geçmişteki başarısız girişimleri bir kenara bırakarak geleceğe odaklanmak, gelecekte kendimize olan güvenimizi de tazeleyecektir.

Yaşamın Algoritması

Biliyorum, her şey bazen burada okuduğunuz sırayla gerçekleşmiyor. Yaşamın ilginç bir algoritması var, bunu kabul ediyorum. Ancak yine de çözüm her zaman dışarılarda bir yerlerde sizi bekliyor.

Kendinize inanmak için bir sebep bulamıyor veya bulduğunuz sebepler sizi harekete geçirmeye yetmiyorsa değişimin sorumluluğunu birlikte alabileceğiniz profesyoneller internetin birçok noktasında sizi bekliyor. İster benimle, ister bir başkasıyla bu süreci yürütmek isterseniz iletişime geçmek için özgürsünüz.